De opera prime diei.1
DIxit deus fiat lux. Et facta e[st] lux. Et vidit deus lucem q[uia] esset bona. Et diuisit luce[m] a tenebris. Appelauitq[ue] luce[m] die[m]. Et tenebras nocte[m]. Factu[m]q[ue] est vespere [et] mane dies vnus.2
Moyses miru[m] artificiu[m] diuina no[n] hu[m]ana industria toti[us] nature secretus apte co[n]uienie[n]s in suo libro ostentat. q[ui] o[mn]em doctrinam [et] eloq[ue]ntia[m] [et] ingeniu[m] sup[er]at.
Gl[or]iosus e[ni]m de[us]. q[ui] e[st] vera lux. luce[m]q[ue] dilige[n]s. o[mn]ia in luce facie[n]s.
Mu[n]di fabrica[m] a luce rectissime inchoauit.
Que trib[us] dieb[us] vsq[ue] ad q[ua]rta[m] (in q[ua] lu[m]inaria formara sunt) circuito suo diem naturale[m] p[er]egit.
Extatq[ue] nobilissimu[m] corpo[rum] sp[irit]uali creature finitimum atq[ue] optimu[m]. sua[m] pulcritudinem maxi[m]e co[mun]icans.
Cu[m] pu[n]ct[us] minim[us] toti[us] mu[n]di spaciu[m] repleat.
Ideo lux sola e[st]. q[ua] mu[n]d[us] tot[us] bon[us] [et] pulcer e[st]: p[er] i[n]mundaq[ue] sine corrupt[i]one tra[n]sie[n]s.
Et merito luce[m] vidit q[uonia]m3 bona.
Cu[m] nihil aliud sit q[uonia]m p[ri]mi boni imago tenuis [et] vmbratilis si[mi]litudo.
Statim tracta[n]te sp[irit]u[m] aq[ua]s illas [et] p[er]uadente s[u]biectu[m] iussu dei artificis exorta e[st] lux decus [et] splendor: vt nubes lucida sup[er]iores mu[n]di p[ar]tes sua claritate illumina[n]s. vt in diluculo fieri solet: p[er] modu[m] solis agitata: sup[er]i[us] emisperiu[m]: [et] vicissim inferi[us] illumina[n]s.
Et postea diuisit: vt tenebre [et] lux diuersa emisperia vendicare[n]t.
Appellauit luce[m] die[m] a claritate q[ui] purgat tenebras: tenebras a noce[n]do nocte[m]. ne oculi videant.
Secundu[m] ha[rum] p[ar]tiu[m] dime[n]sione[m] diem fecit [et] nocte[m]. q[uae] spacia et orbes te[m]po[rum] p[er]petuos ac volubiles quos vocam[us] annos alterna p[er] vices successione [con]ficia[n]t.
Ac factu[m] e[st] dies vn[us]: q[ui] fuit p[ri]m[us] dies seculi: no[n] p[ri]m[us] dio[rum] o[mn]i[u]m ideo no[n] p[ri]m[us] s[ecundum] vnus no[m]i[n]at[us] e[st].
Et sic eo die fecit de[us] materia[m] informe[m]. Angelos. Celu[m]. Luce[m]. terra[m]. aqua[m] [et] aerem [et cetera].
Ip[si][us] q[uom] terre binas p[ar]tes [con][ua]rias inter se diuersasq[ue] [con]stituit .s[cilicet]. orientem occidentemq[ue].
Ex quib[us] oriens deo acce[s]set[ur]. q[uorum] ip[s]e lumi[ni]s fons [et] illustrator e[st] re[rum].
Et q[uo]d oriri nos faciat ad vita[m] sempiterna[m].
Occide[n]s aute[m] [con]turbate illi p[ra]ueq[ue] me[n]ti asscribit[ur]. q[uo]d lume[n] absco[n]dat. q[uo]d tenebras sper inducat.
Et q[uo]d ho[m]i[n]es faciat occidere [et] interire p[ec]c[a]ti[n]s4.
Na[m] sic[ut] lux orientes e[st].
In lucem aute[m] vite ratio v[er]sat[ur]. sic occidentis tenebre sunt.
In tenebris aute[m] mors [et] interit[us] [con]tinet[ur].
Deinde alteras p[ar]tes eade[m] r[ati]one dime[n]sus e[st]: meridie[m] ac septe[m]trione[m] q[uae] p[ar]tes illis duab[us] societate iungu[n]t[ur].
Ea e[n]i[m] q[uae] e[st] sol[um]5 calore flagra[n]tior p[ro]xi[m]a e[st]: [et] coheret orie[n]ti.
At illa q[uae] frigoribus [et] p[er]petuo gelutorpet eiusdem e[st] cui[us] extrem[us] occasus.
Na[m] sic[ut] [con][ua]rie sunt lumini tenebre: ita frig[us] calori.
Ut igit[ur] calor lumini e[st] p[ro]ximus: sic meridies orie[n]ti: vt frig[us] tenebris. ita plaga septe[m]trionis occasui.
Hec omnia opus quarte diei vberius manifestabit.
Cappelli, A. (1928). Lexicon Abbreviaturarum: Wörterbuch lateinischer und italienscher Abkürzungen. 2nd ed. Leipzig: Verlagsbuchhandlung von J. J. Weber. https://archive.org/details/LexiconAbbreviaturarum.
Foresti, G. F. (1492). Supplementum Chronicarum. Novariensis: Bernardinus Rizus. https://books.google.com/books?id=ei9TruMbYCkC&printsec=frontcover.
Jiménez de Cisneros, F. (1517). Biblia Polyglotta Complutensis. Complutum: Arnaldo Guillén de Brocar. https://doi.org/10.3931/e-rara-46695.