Skip to content

Commit

Permalink
WCAG 2.2.
Browse files Browse the repository at this point in the history
Verwijs zoveel mogelijk naar WCAG 2.2.

Closes #883.
  • Loading branch information
fniessink committed Apr 25, 2024
1 parent 8d6e984 commit 4e165cb
Show file tree
Hide file tree
Showing 13 changed files with 6,388 additions and 6,082 deletions.
2 changes: 1 addition & 1 deletion Content/Maatregelen/M01/Maatregel.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -61,7 +61,7 @@ Niet-functionele eisen specificeren criteria om het functioneren van de software
* methode Grip op SDD (Secure Software Development) van het Centrum Informatiebeveiliging en Privacybescherming (CIP),
* Algemene verordening gegevensbescherming (AVG),
* ISO 9241-210:2019 Ergonomics of human-system interaction - Part 210: Human-centred design for interactive systems,
* hoofdstuk 9 van de Europese Standaard EN 301 549 — dit is gelijk aan de Web Content Accessibility Guidelines versie 2.1, niveau A en AA.
* Web Content Accessibility Guidelines versie 2.2, niveau A en AA. Hiermee wordt invulling gegeven aan hoofdstuk 9 van de Europese Standaard EN 301 549 die verwijst naar WCAG versie 2.1.

De beschrijving van niet-functionele eisen moet expliciet aandacht besteden aan de door de beoogd beheerder gewenste ondersteuning van beheerfuncties. Bepaalde niet-functionele eisen kunnen aanleiding zijn tot het treffen van beveiligingsmaatregelen. Door deze eisen expliciet in de voorfase te benoemen, wordt voorkomen dat de bijbehorende beveiligingsmaatregelen achteraf moeten worden toegevoegd.

Expand Down
2 changes: 1 addition & 1 deletion Content/Templates/Compacte-Voorfase/Template-Inhoud.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -30,7 +30,7 @@ Onderstaande niet-functionele eisen zijn van toepassing op {het product}:
1. De oplossing is in het Nederlands omdat {rationale}.
1. De oplossing is compatible met {andere software}.
1. De oplossing wordt open source ter beschikking gesteld via {bijvoorbeeld: GitHub en PyPI (Python Package Index)}.
1. De oplossing voldoet aan de A- en AA-eisen uit WCAG 2.1.
1. De oplossing voldoet aan de A- en AA-eisen uit WCAG 2.2.
5. De oplossing ondersteunt {...}.

{Vul aan.}
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -33,7 +33,7 @@ Binnen het project worden door ICTU de volgende testsoorten onderscheiden en toe
+ **Securitytesten:** Security- en penetratietesten uitgevoerd door een externe partij. Normaliter worden deze minimaal twee maal per jaar of met elke grote release uitgevoerd en niet elke sprint. Securitytesten vinden bij voorkeur plaats in een productie-like omgeving, maar kunnen ook in een niet-productie-like omgeving plaatsvinden ten behoeve van het testen van de beveiliging van de software zelf. De securitytest is inclusief een review van de broncode. Tijdens de realisatie draaien standaard al de volgende securitytesttools mee in de geautomatiseerde pijplijn: SonarQube, OWASP dependency checker en/of Dependency-Track, OWASP ZAP en OpenVAS; de bevindingen die uit deze tools komen worden meteen tijdens de realisatie van het systeem opgepakt.
* **Integratietesten:** Tijdens deze test wordt de onderlinge verwerkingswijze tussen de verschillende applicaties getest. Denk hierbij aan gewijzigde applicaties die samen werken met ongewijzigde applicaties. Indien van toepassing zullen hier ook externe systemen bij betrokken worden, in de vorm van stubs. Integratietesten zijn normaal gesproken geautomatiseerde tests. Als onderdeel van de integratietesten wordt getest of de software kan omgaan met fouten in andere applicaties en na een herstart goed blijft functioneren.
* **Gebruikersacceptatietest (GAT):** In tegenstelling tot de ‘traditionele’ watervalmethode biedt agile ontwikkelen meer ruimte voor de gebruiker om te participeren in het ontwikkeltraject. Tijdens elke sprint wordt nieuwe functionaliteit gedemonstreerd door het Scrumteam in een demo-omgeving. {opdrachtgevende organisatie} en/of beheerorganisatie kan een GAT-testomgeving beschikbaar stellen waar gebruikers kunnen werken met de nieuwe applicaties. Bevindingen worden tijdens trainingen of workshops verzameld om in de backlogs verwerkt te worden. De product owner prioriteert vervolgens deze bevindingen.
* **Usabilitytesten:** Het doel van deze test is om te bepalen hoe gemakkelijk / toegankelijk het systeem is in het gebruik ervan. Onderdeel van deze test is de toegankelijkheidstest; hiermee wordt bepaald in welke mate de software voldoet aan de wettelijke vereisten van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG2.1) en eventuele aanvullende toegankelijkheidseisen. Deze toegankelijkheidstesten worden waar mogelijk geautomatiseerd uitgevoerd. De toegankelijkheidseisen die niet geautomatiseerd getest kunnen worden, worden periodiek handmatig getest.
* **Usabilitytesten:** Het doel van deze test is om te bepalen hoe gemakkelijk / toegankelijk het systeem is in het gebruik ervan. Onderdeel van deze test is de toegankelijkheidstest; hiermee wordt bepaald in welke mate de software voldoet aan de wettelijke vereisten van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG2.2) en eventuele aanvullende toegankelijkheidseisen. Deze toegankelijkheidstesten worden waar mogelijk geautomatiseerd uitgevoerd. De toegankelijkheidseisen die niet geautomatiseerd getest kunnen worden, worden periodiek handmatig getest.

## Agile werkwijze

Expand Down
4 changes: 2 additions & 2 deletions Content/Templates/Kwaliteitsplan/Template-Inhoud.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -80,7 +80,7 @@ Niet-functionele eisen voor onderstaande kwaliteitsattributen worden als volgt v

* De informatiebeveiligingseisen worden in een afzonderlijk informatiebeveiligingsplan vastgelegd. De software zal zodanig worden voortgebracht en {in geval van operationeel en/of applicatiebeheer:} beheerd dat deze de BIO-compliance van {opdrachtgevende organisatie} niet zal hinderen.
* Gebruikskwaliteit (usability) is ingebed in de standaard werkwijze van ICTU voor de realisatie van maatwerksoftware. Dit aspect wordt geborgd door opname in het plan van aanpak, het ontwerp en de testplannen.
* Toegankelijkheid is een wettelijke verplichting voor webgebaseerde en mobiele applicaties, zie de EN 301 549 en de WCAG 2.1, niveau A en AA. Toegankelijkheid wordt geborgd via toegankelijkheidstesten, zie de kwaliteitsmaatregelen in paragraaf [Toegankelijkheidstesten](#toegankelijkheidstesten).
* Toegankelijkheid is een wettelijke verplichting voor webgebaseerde en mobiele applicaties, zie de EN 301 549 en de WCAG 2.2, niveau A en AA. Toegankelijkheid wordt geborgd via toegankelijkheidstesten, zie de kwaliteitsmaatregelen in paragraaf [Toegankelijkheidstesten](#toegankelijkheidstesten).
* Performance- en securityeisen worden via performance- en securitytests geborgd, zie de kwaliteitsmaatregelen in paragraaf [Testen](#testen). Voor de borging van andere niet-functionele eisen moeten projectspecifieke maatregelen getroffen worden. Deze worden in dit kwaliteitsplan opgenomen.
* {Als operationeel beheer onderdeel is van de dienstverlening:} Eisen aan het operationeel beheer worden vastgelegd als beheerafspraken in het plan van aanpak voor de realisatiefase en geborgd door te rapporteren over de software tijdens het gebruik en over de uitgevoerde beheeractiviteiten.

Expand Down Expand Up @@ -298,7 +298,7 @@ Quality-time rapporteert of gevonden beveiligingsissues niet te lang open staan.

## Toegankelijkheidstesten

Om de toegankelijkheid van webapplicaties te testen gebruikt ICTU Axe; Axe is ingericht in de pijplijn. Quality-time rapporteert over de toegankelijkheidsrapportage van Axe. Daarnaast worden handmatige toegankelijkheidstesten uitgevoerd, door deskundige leden van het Scrumteam {of door externe deskundigen}. Het MTP beschrijft de gekozen aanpak voor het testen van WCAG-2.1-richtlijnen die niet geautomatiseerd kunnen worden getest.
Om de toegankelijkheid van webapplicaties te testen gebruikt ICTU Axe; Axe is ingericht in de pijplijn. Quality-time rapporteert over de toegankelijkheidsrapportage van Axe. Daarnaast worden handmatige toegankelijkheidstesten uitgevoerd, door deskundige leden van het Scrumteam {of door externe deskundigen}. Het MTP beschrijft de gekozen aanpak voor het testen van WCAG-2.2-richtlijnen die niet geautomatiseerd kunnen worden getest.

## Usability-testen

Expand Down
2 changes: 1 addition & 1 deletion Content/Templates/NFE/Managementsamenvatting.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -12,4 +12,4 @@ Naast {kwaliteitsaspect 1} is ook {kwaliteitsaspect 2} van groot belang omdat {r

Omdat {rationale} is ook {kwaliteitsaspect 3} van belang. Daarom {belangrijkste concrete niet-functionele eis voor kwaliteitsaspect 3}. Ook zal {volgende niet-functionele eis voor kwaliteitsaspect 3}.

Uiteraard voldoet {het product} aan de wettelijke verplichting voor toegankelijkheid (de A en AA-eisen uit WCAG v2.1).
Uiteraard voldoet {het product} aan de wettelijke verplichting voor toegankelijkheid (de A en AA-eisen uit WCAG v2.2).
10 changes: 7 additions & 3 deletions Content/Templates/NFE/Template-Inhoud.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -98,13 +98,17 @@ De mate waarin een gebruikersinterface het de gebruiker mogelijk maakt om een pl

De mate waarin het systeem gebruikt kan worden door mensen met de meest uiteenlopende eigenschappen en mogelijkheden om een gespecificeerd doel te bereiken in een gespecificeerde gebruikscontext.

Als standaard voor toegankelijkheid hanteert de Nederlandse overheid, en dus ICTU, de WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines); zie [https://www.w3.org/TR/WCAG21/](https://www.w3.org/TR/WCAG21/) (Engels) en [https://www.w3.org/Translations/WCAG21-nl/](https://www.w3.org/Translations/WCAG21-nl/) (Nederlands). Conform de EN 301 549, hanteert ICTU de succescriteria voor niveau A en AA als eisen.
Als standaard voor toegankelijkheid hanteert de Nederlandse overheid de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), zie [https://www.w3.org/TR/WCAG22/](https://www.w3.org/TR/WCAG22/). Officieel gebruikt de Nederlandse Overheid versie 2.1, maar het gebruik van versie 2.2 wordt [aangeraden](https://www.digitaleoverheid.nl/nieuws/nieuwe-aanbevolen-standaard-digitale-toegankelijkheid/).

Van WCAG versie 2.2 is op het moment nog geen Nederlandse vertaling, wel van versie 2.1, zie [https://www.w3.org/Translations/WCAG22-nl/](https://www.w3.org/Translations/WCAG21-nl/).

Conform de EN 301 549, hanteert {opdrachtgevende organisatie} de succescriteria voor niveau A en AA als eisen.

| Nr. | Eis | Prio | Rationale | Bewijs |
|:----|:--------------------------------------------------------------------|:-------|:------------------------|:--------------------|
| 1 | De applicatie voldoet aan de WCAG2.1 succescriteria, niveau A en AA | {prio} | Wettelijke verplichting | Axe-core rapportage |
| 1 | De applicatie voldoet aan de WCAG2.2 succescriteria, niveau A en AA | {prio} | Wettelijke verplichting | Axe-core rapportage |

Onderstaande tabel bevat de WCAG2.1 succescriteria. {Verwijder de AAA-succescriteria indien gewenst.} Per succescriterium is aangegeven of Axe-core, en zo ja met welke regels, het criterium geautomatiseerd kan controleren. {Geef aan of de succescriteria die Axe-core niet geautomatiseerd kan controleren wel of niet met de hand zullen worden gecontroleerd.}
Onderstaande tabel bevat de WCAG2.2 succescriteria. {Verwijder de AAA-succescriteria indien gewenst.} Per succescriterium is aangegeven of Axe-core, en zo ja met welke regels, het criterium geautomatiseerd kan controleren. {Geef aan of de succescriteria die Axe-core niet geautomatiseerd kan controleren wel of niet met de hand zullen worden gecontroleerd.}

Merk op dat de [Axe-core regels die als "experimenteel" zijn gemarkeerd](https://github.com/dequelabs/axe-core/blob/develop/doc/rule-descriptions.md#experimental-rules) niet standaard door Axe-core worden getest. Zie de [Axe-core API-documentatie](https://www.deque.com/axe/core-documentation/api-documentation/#options-parameter) voor instructies hoe dit aan te passen.

Expand Down
Loading

0 comments on commit 4e165cb

Please sign in to comment.