Skip to content

Commit

Permalink
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
dgreefhorst committed Mar 14, 2024
2 parents c2b4806 + 1cd027a commit 530658a
Show file tree
Hide file tree
Showing 228 changed files with 1,264 additions and 1,050 deletions.
1 change: 1 addition & 0 deletions README.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -32,6 +32,7 @@ Gewenste situatie:
* Architectuurvisie: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-65626af39b714343abdc1b5e9d8bfb21.html">beschrijving</a>
* Architectuurprincipes: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/?view=id-4e701366fd844120b700c114068bc91e">diagram</a>, <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/principes.html">overzicht</a>, <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/principesdetails.html">details</a>
* Standaarden: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/?view=id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414">diagram</a>, <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/standaarden.html">overzicht</a>, <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/standaardendetails.html">details</a>
* Verdieping op thema metagegevens: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-b7da2fb1fe314dbfb7d025d2f1a07035.html">beschrijving</a>
* Veranderinitiatieven: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/veranderinitiatieven.html">overzicht</a>

Samenvatting in één pagina: <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/views/Domeinarchitectuur%20gegevensuitwisseling.html">samenvatting</a>
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -34,6 +34,7 @@ <h2>Nieuwe uitwisselpatronen</h2>
</p>
<p><center><img src="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/images/notificatie.jpg"></center></p>
<h2>De rol van metagegevens in gegevensuitwisseling</h2>
<p>
Gegevensuitwisseling kan alleen werken als er ook metagegevens zijn die bepalen wat de gegevens betekenen en hoe ermee wordt omgegaan. Metagegevens zijn een belangrijke basis onder de <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-a3ff1bdac53d4cf28526f9f3f360ffcf.html">FAIR-principes</a>. Door datasets en gegevensdiensten te publiceren in relevante catalogi zijn ze vindbaar. Door in de metagegevens te verwijzen naar <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-108681ef00724a4ba689f412dd9ba257.html">begrippen</a>, informatie- en gegevensmodellen worden gegevens interoperabel. Het opnemen van metagegevens over de beperkingen, rechten en plichten die van toepassing zijn worden de gegevens ook herbruikbaar. Het liefst zijn deze voorwaarden ook in machineleesbare vorm beschreven, zodat ze als autorisatieregels kunnen worden gebruikt. Het wordt dan mogelijk om meer geautomatiseerd te toetsen of afnemers voldoen aan de gestelde voorwaarden. Belangrijk is dat metagegevens <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-1786a7952d0e4aa9882e7416ba13c3d7.html">begrijpelijk zijn verwoord zodat ze eenvoudig kunnen worden begrepen</a>. Ook in de uitwisseling zelf spelen metagegevens een belangrijke rol. Ze kunnen aangeven waar gegevens vandaan komen, hoe ze zijn ontstaan en wanneer ze zijn uitgewisseld. Hierdoor zorgen metagegevens ook voor herleidbaarheid en bewijsvoering van gegevens.</p>
<p>
Begrippen, informatie- en gegevensmodellen zijn zelf ook een vorm van metagegevens. Ze beschrijven de betekenis en structuur van de gegevens. Begrippen zijn daarbij het <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-108681ef00724a4ba689f412dd9ba257.html">startpunt voor gemeenschappelijke begripsvorming</a>. Zij worden in wet- en regelgeving verankerd, waardoor ze een formele status krijgen. Door informatie- en gegevensmodellen te <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-ed8bb4317e15400a813ffc816f0823cb.html">verbinden</a> aan deze begrippen kan er geen misverstand bestaan over hun betekenis. Als ook <a href="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/content/elements/id-ed8bb4317e15400a813ffc816f0823cb.html">verbindingen</a> worden gelegd vanuit gegevensmodellen naar schema's en uiteindelijk ook naar de individuele gegevens zelf is deze betekenis in de gehele keten geborgd. Het wordt dan ook mogelijk voor een eindgebruiker om de betekenis van een individueel gegeven op zijn scherm, in een rapportage of dashboard op te vragen.
Expand Down
17 changes: 15 additions & 2 deletions docs/content/elements/id-b7da2fb1fe314dbfb7d025d2f1a07035.html
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,4 +1,17 @@
<html class="frame"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=utf-8"><title>Verdieping op thema metagegevens</title><script type="text/javascript" src="../../lib/jquery/jquery.min.js"></script><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../lib/bootstrap/css/bootstrap.min.yeti.css"><script type="text/javascript" src="../../lib/bootstrap/js/bootstrap-3.3.2.min.js"></script><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../lib/bootstrap/css/bootstrap.min.yeti.css"><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../css/model.css"><script type="text/javascript" src="../../js/frame2.js"></script></head><body><style>p {font-size: 14px;}h1 {color: #000088;font-family: "Open Sans","Helvetica Neue",Helvetica,Arial,sans-serif;font-size: 150%;font-weight:bold;}h2 {color: #000088;font-family: "Open Sans","Helvetica Neue",Helvetica,Arial,sans-serif;font-size: 120%;font-weight:bold;}</style><div class="panel panel-default root-panel"><div class="panel-heading root-panel-heading"><b>Verdieping op thema metagegevens</b></div><div class="panel-body root-panel-body"><p>Metagegevens zijn gegevens over gegevens. Praktisch gezien kun je metagegevens als bijsluiter bij gegevens beschouwen. Het onderscheid tussen gegevens en metagegevens is niet altijd zwart-wit; het is afhankelijk van de context en de rol die de gegevens spelen. Zo kunnen bijvoorbeeld gegevens over een persoon gebruikt worden om aan te geven wie de auteur is van een informatie-object en daarmee worden ze metagegevens. Er zijn allerlei vormen van metagegevens. De DAMA Data Management Body of Knowlegde (DMBoK) maakt onderscheid tussen business metagegevens, technische metagegevens en operationele metagegevens.</p>
<html class="frame"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=utf-8"><title>Verdieping: metagegevens</title><script type="text/javascript" src="../../lib/jquery/jquery.min.js"></script><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../lib/bootstrap/css/bootstrap.min.yeti.css"><script type="text/javascript" src="../../lib/bootstrap/js/bootstrap-3.3.2.min.js"></script><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../lib/bootstrap/css/bootstrap.min.yeti.css"><link type="text/css" rel="stylesheet" href="../../css/model.css"><script type="text/javascript" src="../../js/frame2.js"></script></head><body><style>p {font-size: 14px;}h1 {color: #000088;font-family: "Open Sans","Helvetica Neue",Helvetica,Arial,sans-serif;font-size: 150%;font-weight:bold;}h2 {color: #000088;font-family: "Open Sans","Helvetica Neue",Helvetica,Arial,sans-serif;font-size: 120%;font-weight:bold;}</style><div class="panel panel-default root-panel"><div class="panel-heading root-panel-heading"><b>Verdieping: metagegevens</b></div><div class="panel-body root-panel-body"><p>Metagegevens zijn gegevens over gegevens. Praktisch gezien kun je metagegevens als bijsluiter bij gegevens beschouwen. Het onderscheid tussen gegevens en metagegevens is niet altijd zwart-wit; het is afhankelijk van de context en de rol die de gegevens spelen. Zo kunnen bijvoorbeeld gegevens over een persoon gebruikt worden om aan te geven wie de auteur is van een informatie-object en daarmee worden ze metagegevens. Er zijn allerlei vormen van metagegevens. De DAMA Data Management Body of Knowlegde (DMBoK) maakt onderscheid tussen business metagegevens, technische metagegevens en operationele metagegevens.</p>
<p>Bij het inrichten van het beheer van metagegevens is belangrijk om te bepalen welke metagegevens zullen worden vastgelegd. Hiervoor is het nodig een metadatamodel op te stellen. In de context van gegevensuitwisseling is vooral interessant welke metagegevens worden uitgewisseld met andere organisaties. Daarbij spelen standaarden een cruciale rol. Ze zorgen ervoor dat afnemers eenvoudiger kunnen begrijpen welke gegevens het betreft. Er is een grote diversiteit aan standaarden die iets zeggen over metagegevens. De volgende figuur geeft een overzicht van gangbare standaarden, geplot op het bedrijfsobjectenmodel. Het geeft aan welke standaarden, voor het beschrijven van welke soort metagegevens relevant zijn. Op hoofdlijnen is het bedrijfsobjectenmodel daarmee eigenlijk al een metadatamodel en het kan door organisaties ook als startpunt voor een eigen metadatamodel dienen.</p>
<p><img src="https://minbzk.github.io/gdi-gegevensuitwisseling/images/metadatastandaarden.svg"></p>
<p><p style="font-size:5px;text-align:right">id-b7da2fb1fe314dbfb7d025d2f1a07035</p></div></div></body></html>
<p>
<table>
<tr><td valign="top"></td><td valign="top"><b>Beschouwingsniveau I</b></td><td valign="top"><b>Beschouwingsniveau II</b></td><td valign="top"><b>Beschouwingsniveau III</b></td><td valign="top"><b>beschouwingsniveau IV</b></td></tr>
<tr><td valign="top"><b>Gangbare termen</b></td><td valign="top">Begrippenmodel, Concept model, Thesaurus, Taxonomie, Business glossary</td><td valign="top">Conceptueel informatiemodel, Ontologie, Kennismodel, Bedrijfsobjectenmodel</td><td valign="top">Logisch informatiemodel, Logisch datamodel, Logisch gegevensmodel</td><td valign="top">Technisch datamodel, Technisch gegevensmodel, Fysiek datamodel, Schema</td></tr>
<tr><td valign="top"><b>Doelgroep</b></td><td valign="top">Iedereen</td><td valign="top">Expertgebruikers van informatiediensten</td><td valign="top">Ontwerpers van informatiediensten</td><td valign="top">Ontwikkelaars van informatiediensten</td></tr>
<tr><td valign="top"><b>Modelleertalen</b></td><td valign="top">SKOS, SBVR</td><td valign="top">OWL, RDFS, UML (OO), OntoUML, ORM, CogNIAM, FCO-IM, ERD (conceptueel), ArchiMate</td><td valign="top">SHACL, UML (OO), ERD (logisch)</td><td valign="top">SQL DDL, JSON Schema, XML Schema, ER (fysiek/implementatie), programmeertaal</td></tr>
<tr><td valign="top"><b>Inhoud</b></td><td valign="top"><ul><li>Begrippen die worden gebruikt en herkenbaar zijn in het domein</li><li>Definities en toelichtingen van de termen die worden gebruikt voor de begrippen</li><li>Synoniemen/homoniemen en alternatieve schrijfwijzen van de begrippen zoals afkortingen</li><li>Hiërarchische en associatieve relaties tussen de begrippen</li><li>Classificaties van de begrippen</li><li>Regels over het domein in natuurlijke taal in termen van de begrippen</li></ul></td><td valign="top"><ul><li>Een formalisatie van dingen die bestaan in het domein</li><li>Eigenschappen van de dingen in het domein</li><li>Eigenschappen die (mogelijk in combinatie) dingen uniek identificeren</li><li>Naamgeving gericht op exactheid</li><li>Formele definities van de dingen en hun eigenschappen</li><li>Mogelijke waarden van eigenschappen (populaties van dingen)</li><li>Exacte relaties tussen de dingen</li><li>Regels over de dingen en hun eigenschappen in een (semi) formele taal</li><li>Uitspraken over de dingen en hun eigenschappen</li></ul></td><td valign="top"><ul><li>Technologie-onafhankelijke beschrijving van gegevens</li><li>Clusters van gegevens</li><li>Individuele data-
elementen binnen de gegevensclusters</li><li>Logische sleutels: identificaties die niet bestaan op conceptueel niveau</li><li>Naamgeving gericht op gebruik in ontwerpen</li><li>Beschrijvingen van de gegevens, die niet op hoger liggend niveau duidelijk zijn</li><li>Datatypes van de gegevens</li><li>Relaties tussen de gegevens</li><li>Regels over de gegevens en hun onderlinge relatie, mede op basis van kennis over hoe ze tot stand komen en worden gebruikt</li><li>Vastlegging van historie van gegevens</li><li>Vastlegging van gegevens t.b.v. herleidbaarheid en auditlogging</li></ul></td><td valign="top"><ul><li>Technologie-specifieke representatie van gegevens als data</li><li>Technologie-specifieke datatypen</li><li>Technologie-specifieke identificaties van gegevens</li><li>Technologie-specifieke naamgeving van gegevens</li><li>Technische sleutels: technologie-specifieke representatie van logische sleutels</li></ul></td></tr>
</table>
</p>



<p style="font-size:5px;text-align:right">id-b7da2fb1fe314dbfb7d025d2f1a07035</p></div></div></body></html>
19 changes: 18 additions & 1 deletion docs/content/views/Domeinarchitectuur gegevensuitwisseling.html

Large diffs are not rendered by default.

Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,2 @@
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" standalone="yes"?>
<a:clrMap xmlns:a="http://schemas.openxmlformats.org/drawingml/2006/main" bg1="lt1" tx1="dk1" bg2="lt2" tx2="dk2" accent1="accent1" accent2="accent2" accent3="accent3" accent4="accent4" accent5="accent5" accent6="accent6" hlink="hlink" folHlink="folHlink"/>
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,10 @@
<xml xmlns:o="urn:schemas-microsoft-com:office:office">
<o:MainFile HRef="../Domeinarchitectuur%20gegevensuitwisseling.html"/>
<o:File HRef="themedata.thmx"/>
<o:File HRef="colorschememapping.xml"/>
<o:File HRef="image001.png"/>
<o:File HRef="image002.png"/>
<o:File HRef="image003.png"/>
<o:File HRef="image004.png"/>
<o:File HRef="filelist.xml"/>
</xml>
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Loading
Sorry, something went wrong. Reload?
Sorry, we cannot display this file.
Sorry, this file is invalid so it cannot be displayed.
Binary file not shown.
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -72,10 +72,7 @@
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr id="used-in-views-id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898">
<td><a href="../views/id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898.html" target="view" title="Functiemodel"> Functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-930356858aa94d74bafd5f404e12d0c9">
Expand All @@ -84,6 +81,9 @@
</tr><tr id="used-in-views-id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428">
<td><a href="../views/id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428.html" target="view" title="Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel"> Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898">
<td><a href="../views/id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898.html" target="view" title="Functiemodel"> Functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr>
</tbody>
</table>
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -76,12 +76,12 @@
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr id="used-in-views-id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414">
<td><a href="../views/id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414.html" target="view" title="Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel"> Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-ed6feb91cd39427893ecde6052fd3a3e">
<tr id="used-in-views-id-ed6feb91cd39427893ecde6052fd3a3e">
<td><a href="../views/id-ed6feb91cd39427893ecde6052fd3a3e.html" target="view" title="Bedrijfsobjectenmodel gerelateerd aan standaarden"> Bedrijfsobjectenmodel gerelateerd aan standaarden </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414">
<td><a href="../views/id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414.html" target="view" title="Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel"> Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -79,14 +79,14 @@
<tr id="used-in-views-id-8135f368cb5a415ebd2b652f3c65fd0c">
<td><a href="../views/id-8135f368cb5a415ebd2b652f3c65fd0c.html" target="view" title="Standaarden geplot op functiemodel"> Standaarden geplot op functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414">
<td><a href="../views/id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414.html" target="view" title="Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel"> Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel </a></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-ed6feb91cd39427893ecde6052fd3a3e">
<td><a href="../views/id-ed6feb91cd39427893ecde6052fd3a3e.html" target="view" title="Bedrijfsobjectenmodel gerelateerd aan standaarden"> Bedrijfsobjectenmodel gerelateerd aan standaarden </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414">
<td><a href="../views/id-5df0c1360768493aa966c16f7dbfd414.html" target="view" title="Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel"> Standaarden gegroepeerd en geplot op functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr>
</tbody>
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -86,14 +86,14 @@
<tr id="used-in-views-id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898">
<td><a href="../views/id-6b14d70bd65443bfbf08cd9326376898.html" target="view" title="Functiemodel"> Functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428">
<td><a href="../views/id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428.html" target="view" title="Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel"> Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel </a></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-930356858aa94d74bafd5f404e12d0c9">
<td><a href="../views/id-930356858aa94d74bafd5f404e12d0c9.html" target="view" title="Architectuurprincipes gerelateerd aan functies"> Architectuurprincipes gerelateerd aan functies </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3">
<td><a href="../views/id-e5cff10f62a047f9a5f6f796c3a4cfb3.html" target="view" title="Standaarden gerelateerd aan functiemodel"> Standaarden gerelateerd aan functiemodel </a></td>
</tr><tr id="used-in-views-id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428">
<td><a href="../views/id-c15721baeefd4a45b2809fcea06f8428.html" target="view" title="Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel"> Huidige voorzieningen gerelateerd aan functiemodel </a></td>
<td><span class="i18n-viewpoint-" /></td>
</tr>
</tbody>
Expand Down
Loading

0 comments on commit 530658a

Please sign in to comment.